Αλλαγές του σιδηροδρομικού δικτύου μετά το 1913

Τοποθέτηση τελευταίου αμφιδέτη 1916, Αθήνα, Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος Η επίσημη εξαγορά όλων των σιδηροδρομικών δικτύων της Μακεδονίας από το ελληνικό δημόσιο αποδείχτηκε δυσκολότερη υπόθεση από την απελευθέρωση των εδαφών. Ολοκληρώθηκε μόλις το 1928 μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις με τις ευρωπαϊκές εταιρείες. Όμως η σύνδεσή τους με τις γραμμές της νοτίου Ελλάδας τυπικά επιτεύχθηκε νωρίτερα, τον Μάιο του 1916. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α' τοποθέτησε τότε, σε συμβολική τελετή κοντά στον Κολινδρό, τον τελευταίο αμφιδέτη, υλοποιώντας έτσι τη σύνδεση με την Ευρώπη, ένα ελληνικό όνειρο που εκρεμμούσε πάνω από 30 χρόνια.Στα επόμενα χρόνια στρατιωτικές και οικονομικές ανάγκες έστρωσαν και ξήλωσαν αρκετά χιλιόμετρα γραμμών. Κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1916, για τις ανάγκες του μακεδονικού μετώπου, κατασκευάστηκε με γαλλική πρωτοβουλία στενή γραμμή (ντεκωβίλ) από τη Σκύδρα μέχρι την Αριδαία, η οποία όμως -- ασύμφορη οικονομικά στον καιρό της ειρήνης -- έπαυσε να λειτουργεί από το 1936. Οι δυσκίνητες μηχανές της μεταφέρθηκαν στην ιδίου πλάτους και συνομήλική της γραμμή Σαρακλή-Σταυρός, όπου συνέχισαν τα ταξίδια τους μέχρι το 1947.Άτυχη αποδείχτηκε και η παραπλήσια του Σταυρού γραμμή Μυρίνης-λιμένα Αμφιπόλεως. Το έργο, που ολοκληρώθηκε τυπικά το Μάιο του 1940, τέθηκε εκτός λειτουργίας μόνο λίγους μήνες αργότερα, με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου.Το 1943, κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής της ανατολικής Μακεδονίας, κατασκευάζεται η γραμμή Σιδηροκάστρου-Προμαχώνα-Κούλα, για να αποξηλωθεί το 1951 και να ανακατασκευαστεί το 1964-65, παρακολουθώντας πιστά τις κυμάνσεις των ελληνοβουλγαρικών σχέσεων.Στη δυτική Μακεδονία τον Ιανουάριο του 1955 τα τρένα, που από το 1952 έχουν φτάσει στην Πτολεμαΐδα, μέσω Αμυνταίου, προχωρούν τώρα μέχρι την Κοζάνη. Τα μεγαλεπίβολα σιδηροδρομικά έργα τελειώνουν ουσιαστικά στη δεκαετία του 1960 καθώς η εποχή των αυτοκινήτων προχωρούσε ήδη δυναμικά...